***Түүвэр байгуулах алгоритм
Бидэнд a1,a2.....,an гэсэн n ширхэг элемэнт өгсөн байна.
Эдгээр элементүүдийг дугаарлагдсан м байранд дараах нөхцөлтэйгөөр байрлуулна.
Үүнд 1-р байрлал нь нөгөө байрлалаасаа нийт элемэнтүүдийн бүрэлдхүүн эсвэл элемэнтүүдийнхээбайрлалаар ялгаатай байна.А ширхэг элемэнтүүдээс зохиосон m ширхэг элемэнтүүдтэй дээрх нэгэн байдлыг буцаалттай түүвэр гэнэ.
Буцаалттай түүвэр нь алгоритм програмчлалын бусад бодлогуудыг бодоход хэрэглэгддэг.Иймээс буцаалттай түүврийг байгүүлах алгоритмыг авч үзэх зайлшгүй шаардлагатай хослолын онол ёсоор n элемэнттэй олонлогын м элемэнттэй буцаалттай түүврийн тоо нь n-ийн m зэрэг байна.Ийм m n-үүпийг хүрэлцээтэй их үед бүх түүврүүдийг хадгалах санах ойн хэмжээ нь маш их байна.
Үнэндээ түүврийг байгуулах асуудал нь цаг хугацаа болон санах ойн хувьд бараг хэрэгжүүлж боломгүй талтай.Гэвч практикт n m-ийг хүрэлцэхүйц их биш байхаар бодлогонууд өгөгддөг учраас түүврийг байгуулж түүнийг биелүүлэх боломжтой юм.
*****Сэлгэмэл түүний алгоритм*****
1-n хүртэлх натурал тоонуудаас зохиогдсон сэлгэтэлийн нийт тоо нь n! байна.Өөрөөр хэлбэл 1,2,3-ын сэлгэмэлийн тоо нь бол 6 байна.Сэлгэмэл нь буцаалтгүй түүвэр юм.Өөрөөр хэлбэл өгсөн нэг элемэнт нь тухайн сэлгэмэлд нэг л удаа орно.
Monday, November 30, 2009
Sunday, November 29, 2009
lesson 7
Бие даасан шинжтэй тодорхой үр дүн өгдөг байх юмуу эсвэл тодорхой/зурах,бичих,файл нээх,ба хаах,гэх мэт/гүйцэтгэдэг алгоритмыг тусд нь бичиж,олон дахин ашиглах боломжийг хангаад дэд алгоритм гэнэ. Дэд алгоритм гэсэн нэр томьёо оруулсан учраас түүнээс ялгах зорилгоор тодорхой бодлогын алгоритмыг үндсэн алгоритм гэж ярина.
Үндсэн алгоритмд дэд алгоритмыг ашиглаж болохоос гадна,нэг дэд алгоритмд өөр дэд алгоритм ашиглаж болно.
def:Тодорхой төрлийн ямар нэг утгыг олж түүнийгээ үр дүн болгон буцааж өгдөг дэд алгоритмыг программчлалд функц гэнэ.
Үндсэн ба дэд алгоритмыг тусд нь зохиодог.Ихэнх тохиолдолд эхлээд дэд алгоритмыг,дараа нь үндсэн алгоритмыг зохиодог.Үндсэн алгоритмаас дэд алгоритмыг дуудаж ажиллуулах учраас ердийн байдлаар дэд алгоритмыг бичдэггүй.Дэд алгоритмын эхэнд:нэр дараа нь үндсэн алгоритмаас утга нь шилжиж ирэх элементүүдийг тусгайлан зааж өгнө.
Үндсэн алгоритмд дэд алгоритмыг дэд алгоритмын нэрээр нь дуудна.
****Рекурсив алгоритм****
Функцийг тодорхойлохдоо түүнийг өөрийг нь ашигласан байвал уг функцийг рекурсив функц гэнэ.
def:Дэд алгоритм болон функц өөрөө өөртөө ханддаг, өөрөөр хэлбэл өөрийгөө дуудаж ашигладаг бол түүнийг рекурсив алгоритм гэнэ.
Үндсэн алгоритмд дэд алгоритмыг ашиглаж болохоос гадна,нэг дэд алгоритмд өөр дэд алгоритм ашиглаж болно.
def:Тодорхой төрлийн ямар нэг утгыг олж түүнийгээ үр дүн болгон буцааж өгдөг дэд алгоритмыг программчлалд функц гэнэ.
Үндсэн ба дэд алгоритмыг тусд нь зохиодог.Ихэнх тохиолдолд эхлээд дэд алгоритмыг,дараа нь үндсэн алгоритмыг зохиодог.Үндсэн алгоритмаас дэд алгоритмыг дуудаж ажиллуулах учраас ердийн байдлаар дэд алгоритмыг бичдэггүй.Дэд алгоритмын эхэнд:нэр дараа нь үндсэн алгоритмаас утга нь шилжиж ирэх элементүүдийг тусгайлан зааж өгнө.
Үндсэн алгоритмд дэд алгоритмыг дэд алгоритмын нэрээр нь дуудна.
****Рекурсив алгоритм****
Функцийг тодорхойлохдоо түүнийг өөрийг нь ашигласан байвал уг функцийг рекурсив функц гэнэ.
def:Дэд алгоритм болон функц өөрөө өөртөө ханддаг, өөрөөр хэлбэл өөрийгөө дуудаж ашигладаг бол түүнийг рекурсив алгоритм гэнэ.
lesson 6
Алгоритм нь тоон утгатай хэмжиндхүүнээс гадна,тоо биш утгатай хэмжигдхүүнийг өргөн ашигладаг.Төгсөглөг тооны тэмдэгтүүдийн дарааллыг мөр хэмжигдхүүх гэнэ.Мөрийг бүрдүүлж байгаа тэмдэгтүүд нь үсэг цифр мөн тусгай тэмдэгтүүд байж болно.Мөр хэмжигдхүүнийг мөр тогтмол,мөр хувьсагч гэж ангилна.Мөр тогтмолыг хашилтанд бичнэ/""/.
Мөр хэмжигднүүний уртыг олох:
Мөр хэмжигдхүүний утгын нийт тэмдэгтүүдийн тоог тухайн мөр хэмуигдхүүний урт гэнэ.Үүнийг len(x) гэж тэмдэглэх ба утга нь бүхэл тоо байна.
Мөрөөс дэд мөр ялгах:
Мөр хэмжигдхүүнийг боловсруулах явцад өгсөн мөрөөс тодорхой хувилж авах шаардлага гарна.Үүнийг мөрөөс дэд мөр ялгах үйлдэл гэнэ.
Утга нь тогтмол биш алгоритмын алхамууд утга нь өөрчлөгдөж байх мөр хэмжигдхүүнийг мөр хувьсагч гэнэ.
Мөр хэмжигдхүүнийг нэмэх:
Хоёр ба хэд хэдэн мөр хэмжигдхүүний утгыг залгаж бичих үйлдлийг мөр хэмжигдхүүнийг нэмэх гэнэ.Үүнийг нэмэх тэмдгээр тэмдэглэнэ.С=А+В энэнь нэмэгдхүүний байрыг солих хуулинд хамаарахгүй.
Мөр хэмжигднүүний уртыг олох:
Мөр хэмжигдхүүний утгын нийт тэмдэгтүүдийн тоог тухайн мөр хэмуигдхүүний урт гэнэ.Үүнийг len(x) гэж тэмдэглэх ба утга нь бүхэл тоо байна.
Мөрөөс дэд мөр ялгах:
Мөр хэмжигдхүүнийг боловсруулах явцад өгсөн мөрөөс тодорхой хувилж авах шаардлага гарна.Үүнийг мөрөөс дэд мөр ялгах үйлдэл гэнэ.
Утга нь тогтмол биш алгоритмын алхамууд утга нь өөрчлөгдөж байх мөр хэмжигдхүүнийг мөр хувьсагч гэнэ.
Мөр хэмжигдхүүнийг нэмэх:
Хоёр ба хэд хэдэн мөр хэмжигдхүүний утгыг залгаж бичих үйлдлийг мөр хэмжигдхүүнийг нэмэх гэнэ.Үүнийг нэмэх тэмдгээр тэмдэглэнэ.С=А+В энэнь нэмэгдхүүний байрыг солих хуулинд хамаарахгүй.
lesson 5
Хүснэгт зохиож хэрэглэснээр 1 ижил төрлийн өгөгдлийг дарааллын элементэд дугаараар хандаж боловсруулах боломжтой болох ба ингэснээр алгоритм программ зохиох ажил хөнгөвчлөгддөг.Алгоритмд ерөнхий нэртэй элементүүд нь дугаараараа ялгагдах бүлэг элементүүдийг хэрэглэдэг.Энэ бүлэг элементүүдийг хүснэгт хэмжигдхүүн гэнэ.
-*****Хүснэгт хэмжигдэхүүний үйл ажиллагаанууд:
Хүснэгт хэмжигдхүүнийг болон дугааруудыг нь нэрлэнэ.Нэр нь үсгээр эхэлсэн үсэгт цифрүүдийн дараалал байна.Хүснэгт хэмжигдхүүний элементүүд нь нэг дугаараараа ялгагдаж байвал нэг хэмжээст буюу шугаман хэмжээст,2 бол 2 хэмжээст гэнэ.
-****Хүснэгтийн элементүүдийг оруулах ба гаргах:
Өгсөн элементүүдийг давталтын тусламжтайгаар компютерт оруулна./гаргах нь бас ижил/
-*****Хүснэгт хэмжигдэхүүний үйл ажиллагаанууд:
Хүснэгт хэмжигдхүүнийг болон дугааруудыг нь нэрлэнэ.Нэр нь үсгээр эхэлсэн үсэгт цифрүүдийн дараалал байна.Хүснэгт хэмжигдхүүний элементүүд нь нэг дугаараараа ялгагдаж байвал нэг хэмжээст буюу шугаман хэмжээст,2 бол 2 хэмжээст гэнэ.
-****Хүснэгтийн элементүүдийг оруулах ба гаргах:
Өгсөн элементүүдийг давталтын тусламжтайгаар компютерт оруулна./гаргах нь бас ижил/
Friday, November 27, 2009
lesson 4
Алгоритмыг шалгах шинэчлэн сайжруулах.Алгоритм зохионо гэдэг нь бодлогын хариуг гаргах үйл ажиллагааг компютерийн алгоритмын үндсэн алхамаар задалж бичнэ гэсэн үг юм.Бодолгын хариуг олох үйл ажиллагааг компютерийн алхамуудаар шууд задалж бичих нь төвөгтэй асуудал учраас алгоритмыг зохиохдоо эхлээд бүдүүвчилсэн алгоритм зохионо.
бодлогын алгоритмыг зохиохдоо алгоритмыг адхам алхамаар нь юм.
бодлогын алгоритмыг зохиохдоо алгоритмыг адхам алхамаар нь юм.
lesson 3
Чанарууд:
1.Дискрет
2.тодорхой байх
3.төгсгөлөг
4.үр дүнтэй байх
5.нийтлэг Эдгээр нь үндсэн чанарууд.
1.Дискрет-алгоритм нь өгөгдөл эсвэл өмнөх алхамуудын хэмжигдхүүнүүдээр тодорхой дүрмийн дагуу шинэ хэмжигдхүүнүүдийг олох тусгаар тусгаар алхамуудад хуваагдсан байна:
2.Тодорхой байх-алгоритмын аливаа алхмын үйлдлийг гүйцэтгэгч нэгэн утгатайгаар ойлгохын зэрэгцээгээр гүйцэтгэж чаддаг байна.
3.Төгсөглөг-алгоритм нь төгсөглөг тооны алхатмай байна.
4.Үр дүнтэй байх-алгоритмын аливаа адхам болон алгоритмыг бүхэлд нь биелүүлэхэд тодорхой үр дүн гардаг байх ёстой.
5.Нийтлэг-алгоритм нь зөвхөн тухайн өгөгдөлд төдийгүй уг өгөгдөлтэй иэил төрлийн бүх өгөгдөлд хүчинтэй байна.
Алгоритмын үндсэн алхмууд
1.Мэдээллийг оруулах алхам
2.Хувьсагчид утга олгох алхам
3.Мэдээллийг гаргах алхам
4.Салаалуулах алхам
1.Дискрет
2.тодорхой байх
3.төгсгөлөг
4.үр дүнтэй байх
5.нийтлэг Эдгээр нь үндсэн чанарууд.
1.Дискрет-алгоритм нь өгөгдөл эсвэл өмнөх алхамуудын хэмжигдхүүнүүдээр тодорхой дүрмийн дагуу шинэ хэмжигдхүүнүүдийг олох тусгаар тусгаар алхамуудад хуваагдсан байна:
2.Тодорхой байх-алгоритмын аливаа алхмын үйлдлийг гүйцэтгэгч нэгэн утгатайгаар ойлгохын зэрэгцээгээр гүйцэтгэж чаддаг байна.
3.Төгсөглөг-алгоритм нь төгсөглөг тооны алхатмай байна.
4.Үр дүнтэй байх-алгоритмын аливаа адхам болон алгоритмыг бүхэлд нь биелүүлэхэд тодорхой үр дүн гардаг байх ёстой.
5.Нийтлэг-алгоритм нь зөвхөн тухайн өгөгдөлд төдийгүй уг өгөгдөлтэй иэил төрлийн бүх өгөгдөлд хүчинтэй байна.
Алгоритмын үндсэн алхмууд
1.Мэдээллийг оруулах алхам
2.Хувьсагчид утга олгох алхам
3.Мэдээллийг гаргах алхам
4.Салаалуулах алхам
lesson 2
Санах ой нь нэг удаад нэг тэмдэгт болон нэг тоог санах боломжтой нүднүүдээс тогтоно.
***Нэг нүдэнд нэг байт өгөгдөл хадгална.Өөрөөр хэлбэл нэг тэмдэг буюу тоо нь санах ойд нэг байтыг эзэлдэг гэсэн үг юм.Санах ойн багтаамж нь энэхүү нүднүүдийн тоог хэлж байгаа юм.Тухайлбал 640000 байтын санах ой гэвэл түүнд 640000 нүд байгаа бөгөөд нийтдээ 640000 тэмдэгтээс тогтсон өгөгдлийг уг санах ойд хадгалах боломжтой гэж ойлгож болно.Санах ойн нүд бүр өөрийн хаягтай байна.Программ дотор хувьсагч тодорхойлно гэдэг нь санах ойн нэг болон хэд хэдэн нүдийг уг хувьсагчид зориулан нөөцөлж авч,тэр нүднийхээ хаягийг хувьсагчид сануулж өгдөг байна.Уг хувьсагчтай ажиллана гэдэг нь тэрхүү нөөцөлсөн нүдэнд байгаа өгөгдөлтэй ажиллана гэсэн үг юм.Харин уг хувьсагчид хэдэн нүдийг нөөцлөх вэ гэдэг нь тэрхүү хувьсагчийн төрлөөс хамаарна.Ингээд санах ойд хадгалагдаж байгаа програмын кодуудыг төв процессор нэг бүрчлэн уншиж уг командуудыг дэс дараалан биелүүлдэг.Програмыг оновчгүй зохион байгуулбал процессор буруу командыг биелүүлж системийг гацхад хүргэж болзошгүй.Компютерийн санах ойд өгөгдлийг физик талаас нь соронзон зарчимаар хадгална.Соронзон нь ердөө 2 төлөвт л орох чадвартай байдаг.Өөрөөр хэлбэл 2 л утгыг илэрхийлнэ гэсэн үг юм.
-санах ойн нэг нүд нь нэг байтыг хадгалах бөгөөд нэг байт нь 8 бит байна.
-Санах ойн нүд нь заавал ямар нэгэн өгөгдлийг агуулж байх бөгөөд хоосон байна гэж байхгүй.
-Санах ойн нүдэнд өгөгдөл бичихэд тэнд байсан хуучин өгөгдөл устаж алга болно.
-Ямар нэгэн прдграмм ажиллахын тулд заавал санах ойд ачаалагдсан байх ёстой.
***Нэг нүдэнд нэг байт өгөгдөл хадгална.Өөрөөр хэлбэл нэг тэмдэг буюу тоо нь санах ойд нэг байтыг эзэлдэг гэсэн үг юм.Санах ойн багтаамж нь энэхүү нүднүүдийн тоог хэлж байгаа юм.Тухайлбал 640000 байтын санах ой гэвэл түүнд 640000 нүд байгаа бөгөөд нийтдээ 640000 тэмдэгтээс тогтсон өгөгдлийг уг санах ойд хадгалах боломжтой гэж ойлгож болно.Санах ойн нүд бүр өөрийн хаягтай байна.Программ дотор хувьсагч тодорхойлно гэдэг нь санах ойн нэг болон хэд хэдэн нүдийг уг хувьсагчид зориулан нөөцөлж авч,тэр нүднийхээ хаягийг хувьсагчид сануулж өгдөг байна.Уг хувьсагчтай ажиллана гэдэг нь тэрхүү нөөцөлсөн нүдэнд байгаа өгөгдөлтэй ажиллана гэсэн үг юм.Харин уг хувьсагчид хэдэн нүдийг нөөцлөх вэ гэдэг нь тэрхүү хувьсагчийн төрлөөс хамаарна.Ингээд санах ойд хадгалагдаж байгаа програмын кодуудыг төв процессор нэг бүрчлэн уншиж уг командуудыг дэс дараалан биелүүлдэг.Програмыг оновчгүй зохион байгуулбал процессор буруу командыг биелүүлж системийг гацхад хүргэж болзошгүй.Компютерийн санах ойд өгөгдлийг физик талаас нь соронзон зарчимаар хадгална.Соронзон нь ердөө 2 төлөвт л орох чадвартай байдаг.Өөрөөр хэлбэл 2 л утгыг илэрхийлнэ гэсэн үг юм.
-санах ойн нэг нүд нь нэг байтыг хадгалах бөгөөд нэг байт нь 8 бит байна.
-Санах ойн нүд нь заавал ямар нэгэн өгөгдлийг агуулж байх бөгөөд хоосон байна гэж байхгүй.
-Санах ойн нүдэнд өгөгдөл бичихэд тэнд байсан хуучин өгөгдөл устаж алга болно.
-Ямар нэгэн прдграмм ажиллахын тулд заавал санах ойд ачаалагдсан байх ёстой.
lesson 1
Хүн бүр өдөр болгон алгоритм гүйцэтгэдэг.Алгоритмын тухай ойлголт нь нэгэн төрлийн бодлогуудыг бодох ерөнхий арга олж тогтоох гэсэн оролдлоготой уялдан математикт анх үүссэн.Алгоритм гэдэг нэр томъёо нь арифметикийн дөрвөн үйлдлийг гүйцэтгэх дүрэм боловсруулсан Узбекийн математикч Мухамед иби мусса аль хоризм нэрнээс гаралтай.
def:Бодлогын хариуг гаргахын тулд бодлогын явцад ба бодлогын өгөгдөлд гарах завсрын хэмжигдхүүнүүд дээр хийх үйлдлүүдийн агуулга болон дэс дарааллыг тодорхойлж байгааг алгоритм гэнэ.
def2:Нэгэн утгатай биелэгдэж болох аьхам үйлдлүүдийн төгсгөлөг дарааллыг алхам алхамаар нь гүйцэтгэхэд төгсдөг бол энэ дарааллыг алгоритм гэнэ.
-Алгоритмаар заасан бодлогыг бодох үйл ажиллагааг биелүүлэгчийг алгоритм биелүүлэгч гэнэ.
-Алгоритмыг гүйцэтгэгч нь хүн эсвэл компютер байна.
Компютерийн Хэрэглээ болоод судалгааний аливаа асуудал нь тех.хангамж эсвэл прог.хангамжтай холбогдгоно.
***Компютер тех.хангамжийн бүрэлдхүүн:
-процессор
-Дэлгэц
-гар
-хулгана
-принтер
-скайнер
-сүлжээний ба дуу дүрсийн санах ойн картууд
***Компютер прог.хангамж нь:
Тодорхой удирдлагын доор дэс дараалан биелэх бүлэг үйлдэл болон мэдээллийг боловсруулах боломжоор хангаж өгсөн өгөгдлийн бүтцийг прог.хангамж гэнэ.
-Програмчлалын хэлийг ашиглан програм бичихэд:
1.алгоритм зохиох
2.алгоритмын дагуу прог-ын кодыг бичнэ
3.хөрвүүлэлт хийх
4.прог-ыг шалгах
5.сайжруулах
def:Бодлогын хариуг гаргахын тулд бодлогын явцад ба бодлогын өгөгдөлд гарах завсрын хэмжигдхүүнүүд дээр хийх үйлдлүүдийн агуулга болон дэс дарааллыг тодорхойлж байгааг алгоритм гэнэ.
def2:Нэгэн утгатай биелэгдэж болох аьхам үйлдлүүдийн төгсгөлөг дарааллыг алхам алхамаар нь гүйцэтгэхэд төгсдөг бол энэ дарааллыг алгоритм гэнэ.
-Алгоритмаар заасан бодлогыг бодох үйл ажиллагааг биелүүлэгчийг алгоритм биелүүлэгч гэнэ.
-Алгоритмыг гүйцэтгэгч нь хүн эсвэл компютер байна.
Компютерийн Хэрэглээ болоод судалгааний аливаа асуудал нь тех.хангамж эсвэл прог.хангамжтай холбогдгоно.
***Компютер тех.хангамжийн бүрэлдхүүн:
-процессор
-Дэлгэц
-гар
-хулгана
-принтер
-скайнер
-сүлжээний ба дуу дүрсийн санах ойн картууд
***Компютер прог.хангамж нь:
Тодорхой удирдлагын доор дэс дараалан биелэх бүлэг үйлдэл болон мэдээллийг боловсруулах боломжоор хангаж өгсөн өгөгдлийн бүтцийг прог.хангамж гэнэ.
-Програмчлалын хэлийг ашиглан програм бичихэд:
1.алгоритм зохиох
2.алгоритмын дагуу прог-ын кодыг бичнэ
3.хөрвүүлэлт хийх
4.прог-ыг шалгах
5.сайжруулах
Wednesday, November 25, 2009
Subscribe to:
Posts (Atom)
