lesson 10

Хичээлийн зорилго: Excel -д хүснэгтийг хадгалах, дуудах командуудтай танилцана. Хүснэгт үүсгэхэд шаардагдах мэдээллийн зэрэгцүүлэлт, баганы өргөн, мөрийн өндөр зэргийг хэрхэн өөрчилдгийг үзнэ.
Хичээлийн сэдэв:
• Хүснэгт хадгалах
• Хадгалсан хүснэгт дуудах
• Мэдээллийг зэрэгцүүлэлт хийх
• Баганы өргөн өөрчлөх
• Мөрийн өндөр өөрчлөх
Хичээлийн агуулга Excel - н хүснэгтийг хадгалах, хүснэгт дуудах
Excel - н хүснэгт нь XLS өргөтгөлтэй байдаг. Хүснэгтийг хадгалахдаа :
1. File цэсээс Save командыг сонгоод File Name хэсэгт хадгалах хүснэгтийн нэрийг бичиж өгнө. Хэрэглэгчээс заавал өргөтгөлийг заах шаардлагагүй, Excel өөрөө өргөтгөлийн нь нэмж хадгалдаг.
2. Save товч дарсанаар таны хүснэгт хадгалагдана. Эсвэл цэсээр дамжилгүй стандарт хэрэгслийн самбараас товч дарна.
Хадгалсан хүснэгтийг дуудахдаа : 1. File цэсээ Open команд сонгоно.
2. Нээх хүснэгтээ тэмдэглээд Open товч дарна. Эсвэл стандарт хэрэгслийн самбараас товч дарна.
Өгөгдлийг зэрэгцүүлэх Excel хэвтээ чиглэлд бичигдэж байгаа тоон мэдээллийг баруун тал руу, текстэн мэдээллийг зүүн тал руу зэрэгцүүлдэн бичдэг. Гэвч та тоо болон текстэн мэдээллийн зэрэгцүүлэлтийг хүссэнээрээ өөрчилж болно. Мөн мэдээллийг багана дамнуулан бичих боломжтой. Дээрх зэрэгцүүлэлт хийх товчнууд нь (Formatting Toolbar) хэвжүүлэх самбар дээр байрладаг.
Мэдээллийн зэрэгцүүлэлтийг цэсээр гүйцэтгэж болно. 1. Format цэсээс Cells командыг сонгоно.
2. Alignment хэсгийг идэвхижүүлнэ. Ингэхэд дараах цонх гарна.
3. Зэрэгцүүлэлтээ сонгоно.
4. OK товч дарна.
Сонголт Утга
Horizontal Хэвтээ чиглэл дэх зэрэгцүүлэлт
General Текстийг зүүн тийш, тоог баруун тийш зэрэгцүүлнэ.
Left Зүүн тийш зэрэгцүүлэлт хийнэ.
Center Мэдээллийг голлуулна.
Right Баруун тийш зэрэгцүүлэлт хийнэ.
Fill Ижил утгаар дүүргэнэ.
Justify 2 талаасаа зэрэгцүүлэлт хийнэ.
Center Across Selection Багана дамнуулан бичнэ.
Vertical Босоо чиглэл дэх зэрэгцүүлэлт
Top Цонхны дээд талд бичнэ.
Center Голд бичнэ.
Bottom Цонхны доод талд бичнэ.
Justify Цонхондоо дүүргэж бичнэ.
Wrap Text Текст шилжүүлнэ.
Orientation Бичих чиглэлийг заана.

Зэрэгцүүлэлт хийх утгууд
Багана, мөрийн хэмжээ өөрчлөх
Баганы өргөн өөрчлөх
Хулганаар өөрчлөхдөө баганы үсгүүдийн хоорондох зураас дээр хулганы заагчийг байрлуулахад заагчийн хэлбэр хоёр чиглэлтэй сум болж өөрчлөгдөнө. Хулганаар чирнэ. Нэг дор хэд хэдэн баганы өргөнийг өөрчлөх боломжтой. Үүний тулд гараас Ctrl товч дарж байгаад хулганы заагчаа баганы үсгэн дээр байрлуулж хулганаар чирж багануудаа тэмдэглэнэ. Тэгээд хэмжээг нь өөрчилнө.
Бичигдсэн мэдээлэлд нь өргөнийг тохируулахдаа баганы үсгийн хооронд байгаа зураас дээр хулганы заагчаа байрлуулахад хэлбэр нь өөрчлөгддөг. Хулганы зүүн товчийг 2 ойрхон товшиход баганад бичигдсэн хамгийн урт мэдээллийн өргөнд тохирч хэмжээ нь өөрчлөгдөнө. Цэсээр баганы өргөнийг өөрчлөхдөө Format цэсээс Column командыг сонгож Width хэсэгт өргөнийг бичиж өгнө.
Сонголт Утга
Width Өргөнийг өөрчилнө.
AutoFit Selection Орсон мэдээлэлдээ тохирч өргөн нь өөрчлөгдөнө.
Hide Дэлгэцэнд харагдахгүй болгоно.
Unhide Харагдуулна.
Standard Width Стандарт хэмжээгээр өргөнийг тохируулна.
Мөрийн өндөр өөрчлөх Мөрийн өндөр нь бичигдэж байгаа үсгийн хэмжээ, мэдээлэлдээ автоматаар тохирдог. Гэвч мөрийн өндрийг өөрчлөх шаарлага зайлшгүй гарна. Хулганаар мөрийн өндрийг өөрчлөхдөө мөрийн тоонуудын хоорондох зураас дээр заагчийг байрлуулахад 2 чиглэлтэй сум болж хэлбэр нь өөрчлөгддөг. Ингэхээр нь хулганаараа чирнэ. Нэг дор хэд хэдэн мөрийн өндрийг өөрчилж болно. Үүний тулд гараас Ctrl товч дарж байгаад мөрийн тоон дээр хулганы заагчийг байрлуулаад чирнэ. Дараа нь өндрийн хэмжээг өөрчилж болно. Мөрөнд бичигдсэн мэдээлэлд өндрийг тохируулахдаа мөрийн дугаарын доод хүрээн дээр заагчаа байрлуулж хэлбэрийг нь өөрчилсөний дараа хулганы зүүн товчийг 2 ойрхон товшино. Мөрийн өндрийг өөрчлөхдөө Format цэсээс Row командыг сонгоно.
Сонголт Утга
Height Мөрийн өдрийг өөрчилнө.
AutoFit Орсон мэдээлэлдээ тохирч өндөр нь өөрчлөгдөнө.
Hide Дэлгэцэнд харагдахгүй болгоно.
Unhide Харагдахгүй болгосон мөрийг дэлгэцэнд харагдуулна.

lesson 9

Хичээлийн зорилго: Энэ хичээлээр хүснэгтэн мэдээлэл боловсруулах хэрэглээний программ Excel - н цэсийн самбар, түүний командуудын төрөлтэй танилцах бөгөөд цонх тэмдэглэх, цонхонд мэдээлэл оруулах, цонхноос мэдээлэл арилгах, засвар хийх боломжуудыг судална.
Хичээлийн сэдэв:
• Цэсийн самбар, командуудын төрөл
• Цонхыг тэмдэглэх
• Мэдээлэл оруулах
• Оруулсан мэдээлэлд засвар хийх
• Мэдээллийг арилгах
• Мэдээлэл зөөх
• Мэдээлэл хуулах
Хичээлийн агуулга Excel - н цэс, команд, харилцах цонхны талаарх ойлголт
Цэсийн самбар Excel - н үндсэн командуудыг агуулж байгаа хэсгийг цэсийн самбар гэдэг. Цэсийг хулганаар идэвхижүүлэхдээ шаардлагатай цэс дээр хулганы заагчийг байрлуулан зүүн товчоо нэг дарна. Гар ашиглан идэвхижүүлэхдээ Alt товчийг доогуур зураастай үсэгтэй хамт дарна.
Pull Down Menu Цонх идэвхижүүлэх Гарын товчлуур болон хулганаар цонх идэвхижүүлэхээс гадна нэрийн хэсэг (Name Box), командаар (Go To) цонхыг идэвхижүүлж болно.
Edit цэсийн Go To командаар дурын цонх руу шилжиж болно. Reference хэсгийн ард шилжих цонхны хаягийг бичнэ. Нэрийн хэсэгт шилжих цонхны хаягийг бичнэ.
Цонх тэмдэглэх, тэдгээрийн хооронд шилжих: Ажлын хэсэг дээр дараах 3 төрлийн тэмдэглэгээг хийж болно.
1. Нэг цонх тэмдэглэх
2. Хэд хэдэн цонх тэмдэглэх
3. Хэсэгчилж тэмдэглэх
Нэг цонх тэмдэглэхдээ : Хулганы заагчийг цонх дээр байрлуулаад зүүн товчоо нэг дарна. Чиглэлийн сум бүхий товч ашиглаж шилжүүлэн тэмдэглэнэ.
Хэсэг цонх тэмдэглэхдээ :
Тэмдэглэх хязгаар Тэмдэглэх арга Хэсэг цонх Эхлэх цонх дээр заагчаа байрлуулан хулганаар чирнэ.
Мөр, багана Мөр тэмдэглэхдээ мөрийн өмнөх дугаар дээр, багана тэмдэглэхдээ баганы дээрх үсэг дээр хулганы заагчаа байрлуулан зүүн товчоо нэг дарна. Хэд хэдэн мөр, багана Мөрийн дугаар, баганы үсгэн дээр заагчаа байрлуулан хулганаа чирнэ.
Хуудас тэмдэглэх А баганы өмнөх хуудас тэмдэглэх товч дээр дарна.
Цонх хэсэгчилж тэмдэглэхдээ : Цонхыг хэсэгчилж тэмдэглэхдээ зөвхөн нэг хуудас бус хэд хэдэн хуудаснаас хэсэгчилж болно. Цонх хэсэгчилж тэмдэглэхдээ Ctrl товчийг ашиглана.
Өгөгдөлтэй ажиллах Өгөгдөл оруулахдаа цонхыг идэвхижүүлээд гараас текст, тоогоо оруулна. Энэхүү оруулсан мэдээлэл нь томъёоны самбар дээр гардаг. Бичсэн мэдээллийг сольж бичихдээ цонхоо идэвхижүүлээд мэдээллээ бичнэ.
Мэдээлэлд нэмэлт засвар хийх бол: Цонхонд дээр заагчаа байрлуулан зүүн товчоо 2 товшино. Цонхоо идэвхижүүлээд заагчаа томъёоны самбар дээр байрлуулахад заагчийн хэлбэр I болно. Зүүн товчийг нэг товшиж бичсэн мэдээлэлд зохих засвар хийнэ. Гарны товч ашиглан цонхон дахь мэдээлэлд засвар хийхдээ цонхоо идэвхижүүлээд F2 товчоо дарна.
Мэдээллийг арилгахдаа : Нэг цонхон дахь мэдээлэл арилгахдаа цонхоо идэвхижүүлээд Delete эсвэл Backspace товч дарна.
Хэд хэдэн цонх дахь мэдээлэл арилгахдаа цонхнуудаа тэмдэглээд Delete эсвэл Backspace товч дарна. Арилгах мэдээлэл бүхий цонхоо тэмдэглэсэний дараа Edit цэсээс Clear команд сонгоно.
Мэдээлэл хуулах 1. Хуулах мэдээлэл бүхий цонхоо тэмдэглэнэ.
2. Edit цэсээс Copy команд сонгоно. Эсвэл хулганы заагчийг идэвхитэй цонх дээр байрлуулаад баруун товчийг дарж гарсан командаас Copy командыг сонгоно. Хэрэгслийн самбараас товч дар.
3. Хуулагдах цонхоо идэвхижүүлнэ.
4. Edit цэсээс Paste команд сонгоно. Эсвэл хуулагдах цонх дээр хулганы заагчийг байрлуулан баруун товч дарж гарсан командуудаас Paste командыг сонгоно. Хэрэгслийн самбараас товч дар.
Мэдээлэл зөөх 1. Зөөх мэдээлэл бүхий цонхоо тэмдэглэнэ.
2. Edit цэсээс Cut команд сонгоно. Эсвэл хэрэгслийн самбараас товч дар.
3. Зөөгдөх цонхоо идэвхижүүлнэ.
4. Edit цэсээс Paste команд сонгоно. Эсвэл хэрэгслийн самбараас товч дар.